De Electronic Frontier Foundation of EFF heeft op haar site bekendgemaakt dat de code die veel kleurenlaserprinters op elke afdruk achterlaten, is ontcijferd. Het was al bekend dat deze code, die wordt opgebouwd uit voor het blote oog onzichtbare gele puntjes, kan worden ingezet om van elk geprint velletje de afdrukunit te bepalen. Naar nu blijkt wordt bij een afdrukje ook de datum en het tijdstip van printen vastgelegd. Volgens Xerox was alleen de Amerikaanse geheime dienst in staat om de code te ontcijferen. De Amerikaanse overheid heeft toegegeven dat van de code gebruik wordt gemaakt, maar dat zou alleen gebeuren om onderzoek naar valsemunters te kunnen doen.

EFF: testsheet printercodes De code, die over de hele geprinte pagina wordt herhaald, bestaat uit 15 bytes. Elke byte is opgebouwd uit zeven databits en een paritybit voor foutcorrectie. Eén van de bytes wordt ook weer voor foutcorrectie gebruikt, twee bytes lijken hooguit als markering te dienen en een vierde byte is volgens de site een printerafhankelijke constante, waarvan de betekenis echter niet te achterhalen viel. Verder vond men een vier bytes grote timestamp, een drie bytes grote datum en de resterende vier bytes bevatten het serienummer van de printer. Om de code uit te kunnen lezen is overigens wel aparte, blauwe belichting nodig, en om de patronen te herkennen is een vergroting van tien maal optimaal: onder een microscoop bleken de punten wel goed zichtbaar, maar het volledige patroon was te groot voor het beschikbare blikveld.

De onderzoekers van de EFF gebruikten voor hun analyse printjes van een Xerox DocuColor, maar andere printers zullen een goed vergelijkbare codering gebruiken, vermoedt men. De gele puntjes zijn in elk geval ook te zien op printjes van Brother, Canon, Dell, Epson, HP, Konica/Minolta, Kyocera, Lexmark en Ricoh. Een volledige lijst van de tot dusverre onderzochte printers is te vinden op deze pagina. Het publiek wordt verder uitgenodigd om speciale testprintjes voor onderzoek naar de EFF op te sturen, zodat des te meer printers geanalyseerd kunnen worden.

EFF: post met testsheets Uiteraard is de EFF niet blij met de techniek: 'Er is geen enkele wet die de overheid verbiedt om deze codes voor andere doeleinden te gebruiken dan alleen valsemunterij. Ondergrondse democratische bewegingen, zoals die in Rusland in de jaren tachtig, hebben de anonimiteit van papier nodig. Met deze technologie wordt het veel eenvoudiger voor overheden om dissidenten op te sporen', aldus EFF-advocaat Lee Tien. ' Wat erger is: uit het bestaan van deze techniek blijkt dat overheid en industrie onze privacy niet serieus nemen. We moeten ons afvragen welke apparatuur nog meer wordt ingezet om ons te kunnen verraden.'

'Dit is niet wat de regering van een vrije, open democratie zou moeten doen' zegt ook Alison Myhra, een in privacy gespecialiseerde hoogleraar in de rechten. Craig Goodman, assistent-hoogleraar politicologie, vindt het allemaal maar storm in een glas water: 'We hebben hier het First Amendment, dat het recht van vrije meningsuiting garandeert.' De gedachte dat de overheid 'subversieve elementen' met dergelijke technieken zou volgen noemde hij 'paranoïde', volgens hem is de techniek daar veel te onpraktisch voor. Of scepsis werkelijk overbodig is, valt uiteraard nog te bezien: al was het maar omdat de techniek niet alleen in de VS wordt toegepast, maar ook in Nederland.