Vodafone en KPN, de twee grootste mobiele operators in Nederland, startten in respectievelijk februari en juli 2004 met een umts-datadienst voor notebooks. Speciaal voor de zakelijke gebruiker die onderweg snelle toegang tot internet wenst. De consument kon kort hierna met umts aan de slag, en Vodafone had opnieuw de primeur, half juni 2004. Videobellen en live beelden van nieuwszender CNN waren de noviteiten. Het bedrijf intensiveerde haar dienstenpakket in november 2004, met meer live televisiekanalen. Het zette dit kracht bij met een grote marketingcampagne en nieuwe ‘verse’ mobieltjes.
KPN volgde in oktober 2004 met haar consumentenversie, maar offreert sindsdien slechts één voor umts geschikt en i-mode compatible toestel, de Z1010 van Sony Ericsson. Hier komt wellicht spoedig een toestel van NEC bij. Vodafone heeft een veel groter aanbod van toestellen. Voor KPN is videobellen de belangrijkste peiler. Ook krijgt i-mode er enkele mogelijkheden bij, speciaal voor umts-gebruikers. Zij kunnen bijvoorbeeld het laatste journaal of muziekclips bekijken via het i-mode portaal. Umts versnelt ook het versturen van foto’s of video’s per mms. Maar tot op heden heeft mms nog nauwelijks een aandeel in het totale berichtenverkeer.
Videobellen via netwerk Vodafone
Gesprekken tussen verschillende operators
KPN en Vodafone hebben helaas hun netwerken nog niet optimaal op elkaar afgestemd. Daarom is videobellen via umts van het netwerk van Vodafone naar KPN of omgekeerd helaas zelden mogelijk. Onbegrijpelijk dat de operators dit niet beter hebben afgestemd! Slechts in uitzonderlijke gevallen blijkt het goed te gaan. KPN biedt, in tegenstelling tot Vodafone, nog wel een alternatief. U kunt namelijk videobellen naar een normale computer met webcam. Op die computer is een programma nodig, dat is te downloaden op http://www.kpn.com/. Daarnaast moet u een speciaal telefoonnummer voor uw computer aanvragen.
Gaan KPN en Vodafone slagen? Tweederde van de bezoekers van het Telecom Time congres in de Jaarbeurs te Utrecht, eind 2004, was het in een door TNS NIPO uitgevoerd onderzoek eens met de stelling dat Vodafone in 2005 marktleider zal zijn op het gebied van umts in Nederland. Maar meer dan de helft verwacht niet dat ze de grote investeringen ooit terugverdienen. De in juli 2000 afgeronde veiling van de frequenties ligt nog vers in het geheugen. De marktverwachtingen waren te hoog, maar operators zagen zich min of meer gedwongen mee te doen. Umts heeft daardoor ook een negatief, duur imago.
Wat de investering nog groter maakt, is de opbouw van het netwerk. De prijs van een umts zendmast met ontvanger lag initieel op zo’n €60.000, de kosten voor een mast in een landelijk gebied met zo’n €105.000 nog een stuk hoger. Inmiddels is de apparatuur wel iets voordeliger geworden. De operators zien zich bij de opbouw enigszins tegengewerkt door de negatieve berichten en uitzendingen van TweeVandaag en Zembla in december 2004 over gezondheidsklachten door zendmasten. Weliswaar blijkt uit de onderzoeken slechts een basis voor nieuwe en grondiger uitgevoerde onderzoeken, de aversie bij de consument lijkt gewekt.
Veel marketinggeld uitgegeven door Vodafone
En T-Mobile, Orange en Telfort dan?
Ook T-Mobile en Orange moesten enkele tegenslagen verwerken. Ze hadden de intentie om gezamenlijk een umts-netwerk op te bouwen, via de in Rijswijk gevestigde joint-venture Rann (Radio Access Network Nederland). Door de breuk van deze joint-venture in 2004 liepen ze een aanzienlijke vertraging op. Het lukt T-Mobile niet om aan de eerdere beloofde start in 2004 gehoor te geven. Wel voerde het al testen uit, en komt het naar verwachting in de eerste helft van 2005 met een aanbod. Het bedrijf heeft een sterke positie in hotspots (WiFi) en wil deze met umts gaan combineren.
Orange heeft nooit een introductiedatum genoemd. Wel heeft het in Alcatel een leverancier voor de apparatuur gevonden. Daarnaast hebben Orange in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk in december een commerciële lancering aangekondigd. Orange zegt te kunnen profiteren van het feit dat de apparatuur goedkoper is geworden. Telfort hoopt vooral te profiteren van de laatste innovaties. Zo vormt Hsdpa (High Speed Downlink Packet Access) een veelbelovende uitbreiding waarmee umts sneller wordt en de capaciteit vooral efficiënter wordt benut. Als enige operator in Nederland zal het daarnaast van Edge gebruik gaan maken. Umts in combinatie met Edge wordt ook wel UMTS Plus genoemd.
Telfort wil al direct met ondersteuning voor hsdpa beginnen. Niet alleen kent umts nog een beperkte dekking, ook kan deze technologie bij massaal gebruik soms te kort schieten. De capaciteit blijkt onvoldoende, als een groot aantal gebruikers in een klein gebied gaat videobellen of televisie kijken. Geen tekortkomingen in het netwerk, maar van het protocol. De operators kijken daarom serieus naar de hsdpa-uitbreiding, te meer omdat het netwerk hier eenvoudig mee is op te waarderen. De standaard is echter nog niet helemaal af, en voor de gebruiker kent hsdpa als nadeel dat een nieuw toestel nodig is.
Gebruikers enthousiast?
Vodafone Live geeft toegang tot meer dan 20 verschillende televisiekanalen, met onder andere de laatste filmtrailers, video en muziekclips, live televisie, nieuws en ander entertainment. Vodafone zegt dat gebruikers hier enthousiast op reageren. De klanten kijken in volgorde van populariteit naar de herhaling van het laatste NOS Journaal, de Video Top 5 van Ruud de Wild en CNN. CNN is dus het populairste kanaal waar het live televisie betreft. Het groots aangekondigde 2GOTV met onder meer bekende soapsterren valt daardoor enigszins door de mand.
2GOTV met diverse bekende soapsterren
Vodafone is met name present bij dance evenementen, om de nadruk nog maar eens op entertainment te leggen. Niet voor niets was het ook de eerste operator met ringback tones. Vodafone rekent momenteel slechts €0,25 voor 10 minuten televisie op de mobiele telefoon, maar in februari 2005 zal dit tarief flink toenemen. Telecomwereld heeft de Vodafone umts-diensten mogen testen in combinatie met de Samsung SGH-Z107V. Een heel aardig toestel, maar niet revolutionair. Lees ook het apart gepubliceerde testverslag over dit toestel, waarin tevens een indruk van de umts-diensten van Vodafone.
